Patienten zijn bijvoorbeeld vrouwen die met misbruik te maken hebben gehad of oorlogsveteranen. Zij kampen met heftige emoties, zoals schuld, schaamte, woede en verdriet, die erg moeilijk te verdragen zijn. Ook hebben ze herbelevingen en nachtmerries. Ze ontwikkelen vaak ontsnappingsmechanismen en vermijden de prikkels die de herinneringen oproepen.
Mia De Wolf, klinisch psycholoog en initiatiefnemer, vertelt:De ontsnappingsmechanismen zijn hardnekkig. Patiënten snijden zichzelf, gebruiken kalmerende middelen en vertonen ander levensbedreigend gedrag. Een ander ontsnappingsmechanisme is psychisch: dissociëren. Wanneer een situatie enorm pijnlijk en traumatisch is dan onttrekt de geest zich aan de realiteit. De persoon in kwestie is dan onbereikbaar, dromerig of verdooft alle gevoelens en lichaamssensaties.
Dat is exact de reden dat GGZ Friesland een kliniek met twaalf bedden heeft geopend. Voorheen duurden behandelingen veel langer. Het trauma had daardoor jaren invloed op de kwaliteit van leven van getraumatiseerde patiënten. Binnen de traumaverwerkingskliniek zien patiënten, door 35 uur per week een intensief programma te volgen, veel sneller resultaat. Daarna kunnen ze met lichtere ambulante begeleiding hun leven hervatten.
De focus van de behandeling ligt op confrontatie met de elementen van het trauma (exposure) en het stoppen van de vermijding en het ontsnappingsgedrag. In de eerste drie weken analyseren de patiënten alle elementen die hun trauma in stand houden. Ze leren vaardigheden om anders met emoties en hoge spanning om te gaan. In de zes weken daarna zoeken ze de confrontatie met hun trauma. In de laatste drie weken pakken ze stap voor stap het gewone leven weer op, maar dan wel met nieuw verworven vaardigheden. Baanbrekende methode De methode om patienten in het hier en nu te houden is baanbrekend. Daarvoor gebruiken de hulpverleners zintuigelijke prikkels. Mia vertelt hierover: Bijvoorbeeld door te ruiken aan een ammoniakstaafje, te proeven aan een scherpe peper of evenwicht te zoeken op een balansschijf, worden de hersenen op een andere manier geactiveerd en dat brengt mensen naar het hier en nu. Zo leren ze contact met zichzelf en hun omgeving te houden. De Duitse professor Martin Bohus staat aan de wieg van deze methode. Dergelijke klinieken bestaan in Duitsland al langer. In Duitsland is veel onderzoek gedaan naar het effect. De resultaten daar waren zo overtuigend, dat er ondanks de trend van afbouw van klinische bedden in Nederland, toch een kliniek werd opgericht met steun van De Friesland Zorgverzekeraar.