Van deze man heb ik vijftien jaar geleden een lezing bijgewoond, ik zat er als onvrijwillig kinderloos met miskramen en wat er al bij komt. Ik herinner me dat deze lezing diepe indruk op me heeft gemaakt en dat het me aanzette tot het kijken met andere ogen naar het leven en ermee door te gaan. Zijn boek "Verwaarloosd verdriet" dat ik daar heb aangeschaft heb ik destijds vaak in de handen gehad. (zie boekennieuws)
Dat is denk ik de kracht van deze man. Soms ontmoet je iemand en al is deze ontmoeting nog zo klein en kort de nawerking is groot.

Inmiddels zijn er meerdere boeken en boekjes van hem. Ik zag er verschillende op de tafel liggen en heb, 'Rouwen in de tijd, een zoektocht in het landschap van verlies en afscheid,' gekocht. Ik zie bij het bekijken van dit boek fragmenten terug uit de lezing. Iemand zei me dat dit boek over verlies ging en vroeg of ik iemand heb verloren omdat ik dat boek wilde kopen. Ja, ik heb heel veel verloren. Door de dood maar meer nog door het leven en nog het meest heb ik verloren aan mezelf.

De heer M. van den Berg brengt de dingen van het leven terug, hij benoemt waar anderen het laten afweten, hij laat de valkuilen en de dooddoeners zien, hij plaatst verhalen en daarmee situaties, gevoelens, emotie, spanningsvelden in duidelijke kaders. De aanwezigen voelden zich geraakt en begrepen en begrijpen en erkennen zichzelf in al hun verdriet en hun onmacht daarover.
Misschien legt hij wel de essentie neer die in deze wereld in deze tijd wel te veel op afstand is gebracht. Alles wat met verlies en emotie te maken heeft is ver van ons geworden en daardoor onbespreekbaar waardoor dit meer achter schermen blijft. Maar in deze lezing d.m.v. verhalen en gebeurtenissen die hij in zijn praktijk meemaakt duidelijk wordt en ons allen persoonlijk raakt.

Hij brengt het woord Chaos tot leven, tot een onderdeel van het leven zelf, een weg waar je op terecht komt en waarin je verder moet tot er weer een zekere stabiliteit ontstaat. Hij benoemt dilemma's waar we ons voor geplaatst zien en niet aan kunnen ontkomen, beladen begrippen waar indrukwekkende verhalen over verwachtingspatronen zich ontvouwen en schaamte en/of schuldgevoelens, onmacht en verantwoordelijkheidsbesef achter schuil gaan.

Deze pastor brengt het leven in beeld door telkens een stukje doodgaan, elke levenservaring is een verlies die je weer verder in ontwikkeling brengt en weer een leegte die je opnieuw vult.

Eigenlijk –en wéér net als bij voorgaande lezingen- maakt het niet uit of het over adoptie gaat of over iets anders. Het is een invulling van processen waarbij hij als eerste gedachte in zijn visie binnen het adoptieveld een blijk van altruïsme weergeeft. Het geeft hoop dat er zulke ouders zijn die zo onbaatzuchtig vreemde kinderen tot eigen willen maken, er is bewondering voor zulke mensen. Je wordt mede door het proces naar adoptie en de eisen die er worden gesteld tot de perfecte ouder verheven. Dit schept echter ook verwachtingspatronen en men gaat overdenken wat vreemde tot eigene maken betekent, dit werkt als een extra belastende investering en soms beantwoord die investering niet aan de verwachtingen.
Hij benoemt daarbij ook de voorafgaande verlieservaring kinderloosheid als een erge onbegrepen rouw.

Een kind behoort tot de orde van 'zijn', je investeert in adoptie, als dat vastloopt ben je ook een stuk van jezelf kwijt, je voelt je verscheurt. Misschien is rouwen in die zin een stukje van jezelf terughalen. Ook spreekt hij van rouw in de rouw als meerdere rouwprocessen door elkaar lopen. Maar het kan ook anders. Hij vertelde het verhaal over een echtpaar dat naar een ver land ging en een kind gingen adopteren, ze komen terug in eigen land en zien dat ze geen kind hebben gekregen maar een oude uitgemergelde terminale man. Toch gaan ze over tot zorgen en verzorgen hem goed tot de dood en dan pas verschijnt daar het verwachte kind.

Rouw is een verlies in de breedste zin van het woord. Rouw is een eenzaam proces met ondeelbare momenten.
Dhr. Van den Berg legt een veld neer, het land van Terra Incognita (Het onbekende land), en daarmee legt hij de weg van het leven bloot door experimenterend ondervindend jezelf tegenkomend leert waar je grenzen liggen. Een mens heeft behoefte aan structuur, je wilt grip hebben, onmacht is tergend en houvast aan regels en zekerheid is beter. Dat ligt in de natuur van de mens. Door rouw kom je in het onbekende land terecht waar zich vele adviseurs bevinden, de één zegt dat je dat moet doen en de ander zegt iets anders en zelf ben je zo in chaos ondergedompeld dat je nog niet weet wat goed is om te doen. Er zijn tegengestelde krachten werkzaam, soms dreig je te verdwijnen in het moeras, dan weer verschijnen er lichtbakens aan de horizon, je worstelt met het onbekende, invloeden komen op je af, je worstelt je door het doolhof, het is een zoektocht die eindigt met het hervinden van je vuurplaats en weer verdergaan. Die vuurplaats zie ik als metafoor voor het thuiskomen bij jezelf. Je verlaat de chaos en krijgt weer vaste grond onder je voeten.

De complexiteit van de beïnvloeding liggen in de zingevinggebieden van jezelf en de wereld om je heen. Wat geeft je leven zin? Wat brengt het en wat voegt het toe aan mijn leven. Zin staat tegenover zinloos en brengt een zoektocht naar de zin van waar ik voor sta en ga. Hoe ga ik met de mensen om me heen om, waar voel ik me prettig bij, neemt sport of een andere activiteit een belangrijke plaats in mijn leven in waardoor er meer zin in mijn leven ontstaat.
Dhr. M. van den Berg geeft aan dat deze zingevinggebieden zijn gesitueerd in de domeinen lichaam, geest, ziel en cultuur. Hoe is mijn lichaamsgesteldheid, wat zijn de mogelijkheden bv. ben ik goed ter been. Hoe is mijn geestgesteldheid, kan ik veel aan of heb ik belemmeringen hierin, ben ik een verzorger of een prater of een doener of juist tegengesteld. Hoe sta ik er in met mijn levensovertuiging en kijk op de wereld. Hoe ga ik in mijn cultuur waarin ik ben opgegroeid om met de dingen om me heen, waar haal ik mijn energie vandaan, waar drijf ik op, waar voel ik me prettig bij, waar haal ik de zin uit, bij sport, bij welke ontspanning of recreatie, werk of in relaties. Waar speelt ons leven zich in af, waar ligt de begrenzing en de grenzen van je zijn. Wanneer laat ik mensen over mijn grenzen gaan en heb ik dat door of kies ik daarvoor?

Een belangrijke vraag wat heb je nodig en wie heb je om je heen, om door deze chaos heen te komen is een vraag die een ieder op zijn eigen manier invult. De weg vult zich vanzelf verder in en men kan d.m.v. meditatie, ontspanning, gesprek, zorgen voor anderen, luisteren enz. eerder komen tot een hernieuwde stabiliteit en het invullen van nieuwe zingeving....
De mensen om je heen zullen wisselen, een grotere of kleinere plaats innemen en de verwachtingspatronen zullen je parten spelen. Een lijfspreuk die dhr. van den Berg hanteert is die van N.I.V.E.A. (Niet invullen voor een ander.)

Wat er door deze spreker is gezegd is absoluut niet te vangen in dit stukje tekst en toch is er al meer geschreven dan er op dit kleine plekje past. Ik hoop dat de aanwezigen zich hierin herkennen en ik wens toe dat de afwezigen leden zeker nog eens een lezing van deze man mogen meemaken.
Het is van een andere orde dan voorgaande lezingen omdat het diepere delen raakt die normaal niet in woorden zijn uit te drukken anders dan in verhalen tot uitdrukking komen.
Wat me opviel was dat men ademloos heeft geluisterd naar zijn betoog en na de koffiepauze ontstaat er een levendige interactie waar dhr. van den Berg opnieuw ingaat met een complex aan nieuwe verhalen, metaforen, verwijzingen naar boeken, vragen en wat al meer. Te veel om verder op in te gaan. Enkele besproken opmerkingen. Een manier van omgaan: Aanraken door het niet aanraken. Een maatschappelijk probleem en discussie is of we nog wel kunnen omgaan met de uitzondering. Is loslaten in de steek laten of de ruimte geven?
Ver over je eigen grenzen gaan waardoor jezelf niet meer herkent, iemand anders bent geworden. Het is een keuze die je kunt herzien. Tranen na veertig jaar als bloemen op het graf van ....

In de middag worden er tafels voor discussie geformeerd met onderwerpen aangegeven door de aanwezigen. Onderwerpen als manipulatie, depressie van het kind, valse beschuldigingen, loslaten zonder schuldgevoel, agressie, rouw, ziekzijn en UHP, drugsgebruik, crimineel gedrag, positiebepaling en verweer van de ouder, testament, geld, losgelaten worden, dood willen van kind, Chr. geloof, creëren van echte band.
Terwijl ik deze onderwerpen opschrijf en de mensen voor me zie die aan het woord waren valt het mij op dat het uiteenlopende thema's zijn die elkaar treffen bij het onderwerp adoptiegezinsproblematiek in de vele facetten van complexiteit en heftigheid en de rouwverwerking hierin meegenomen als rouw in al zijn genoemde aspecten vandaag en in levenslange rouw.
Een hele leerzame dag met voortgaande processen.

Dank u wel meneer van den Berg.
En nu ga ik uw boek lezen over rouwen in de tijd. Mdb